Spis treści:
Kwas hialuronowy jest glilozaminoglikanem, wszechobecną substancją występującą we wszystkich tkankach kręgowców oraz u niektórych bakterii. Jest substancją wysoce higroskopijną, potrafi związać wodę w ilości 1000 razy większej od swojej masy. Znana jest jego rola w utrzymaniu odpowiedniego uwodnienia i jędrności tkanek. Zmniejszenie ilości kwasy hialuronowego w skórze jest jednym z objawów jej starzenia się. Uzupełnianie jego niedoborów jest więc dobrym i powszechnie wykorzystywanym sposobem walki z przemijaniem.
W czasach obecnych kwas hialuronowy, używany w zabiegach medycznych pozyskiwany jest przemysłowo na drodze biofermentacji określonych szczepów bakterii. Po oczyszczeniu jest całkowicie kompatybilny z kwasem ludzkim i może być bezpiecznie wstrzyknięty w nasze tkanki. Niestety jest on także wrażliwy na naturalne procesy biodegradacyjne i rozkładany jest przez ludzką hialuronidazę. Proces rozkładania jest bardzo szybki, poniżej 24 godzin, dlatego wstrzykiwanie czystego kwasu jest pozbawione sensu. Musi być on poddany procesom stabilizacyjnym przy pomocy substancji zwiększających jego oporność na działanie naturalnej hialuronidazy. Proces ten nazywany jest sieciowaniem, a najczęściej wykorzystywanym w tym celu związkiem jest BDDE – butanediol diglicydyl eter. Jego zawartość, wraz z innymi dodatkowymi substancjami warunkuje cechy fizyczne i chemiczne dostępnych na rynku preparatów kwasu hialuronowego.
Po raz pierwszy nieznaną substancję, którą później nazwano kwasem hialuronowym, wyizolowano z ciała szklistego krowy. Dokonało tego dwóch uczonych – Karl Meyer i John Palmer w 1934 roku. Była to substancja w skład której wchodziły dwa cukry, z których jedna okazała się być kwasem uronowym. Ukuto potem nazwę kwas hialuronowy, łączącą słowo „hyalos”, oznaczające „szkło” oraz kwas uronowy. Uczeni nie mieli świadomości, że odkryta przez nich substancja, okaże się być w przyszłości jednym z najważniejszych związków chemicznych pochodzenia naturalnego.
Po raz pierwszy wykorzystano ich odkrycie podczas operacji protezowania ciała szklistego oka ludzkiego w połowie dwudziestego wieku. Początkowo kwas hialuronowy pozyskiwany był z ludzkiej pępowiny, później opracowano bardziej wydajną technologię wytwarzania kwasy hialuronowego z grzebienia koguta. Przeprowadzone na wielką skalę badania wykazały, że kwas hialuronowy jest substancją uniwersalną i występującą w przyrodzie na wielką skalę u wszystkich ssaków.
Co najważniejsze, okazało się że u wszystkich ssaków ma on identyczną strukturę, stanowiąc ważny składnik macierzy zewnątrzkomórkowej. Jest on swoistym „smarem” oddzielającym poszczególne tkanki i pozwalającym na ich przesuwanie się względem siebie. Kwas hialuronowy wykazuje niezwykle interesujące właściwości chemiczne i fizyczne, z których najciekawszą jest nieprawdopodobna zdolność do wiązania wody – hydrofilność. W badaniach wykazano, że jeden gram kwasu hialuronowego może związać sześć litrów wody. Jest też substancją niezwykle lepką i sprężystą, co czyni go najlepszym „wypełniaczem” dla wszystkich tkanek, warunkując wzajemne, ścisłe i bezkolizyjne przyleganie wszystkich ich elementów.
Do najważniejszych funkcji kwasu hialuronowego w skórze zaliczamy: