Retinoidy w pielęgnacji skóry

Retinoidy to grupa substancji które są pochodnymi witaminy A. To obszerna grupa składników aktywnych, która cieszy się niesłabnącą popularnością dzięki swojemu wszechstronnemu działaniu i faktycznym, przebadanym przez wiele lat właściwościom przeciwstarzeniowym i przeciwtrądzikowym. Jako jedyna substancja kosmetyczna, jest w stanie dotrzeć (w swojej aktywnej formie) do skóry właściwej, i tam oddziaływać na receptory fibroblastów oraz komórek gruczołu łojowego. Jest to najbardziej czynna substancja, którą można znaleźć w kosmetykach, a mocniejsze formy tej witaminy są dostępne w lekach, zarówno miejscowych, jak i doustnych. W kosmetologii stosowane są 3 główne formy retinoidów:

• Estry retinolu – najsłabsza forma kosmetyczna, posiada niską aktywność biologiczną i działa kondycjonująco na najbardziej wierzchnie warstwy naskórka
• Retinol – alkoholowa forma witaminy A, najbardziej rozpoznawalna forma retinoidów i zdecydowanie najczęściej występująca w kosmetykach, znana przede wszystkim ze swoich właściwości przeciwstarzeniowych. Retinol, w odpowiednim stężeniu i formule kosmetycznej, która go stabilizuje i promuje jego przenikanie, przy systematycznym, użyciu jest w stanie dotrzeć do skóry właściwej i tam oddziaływać aktywnie na komórki skóry,
• Retinal – inaczej reinaldehyd, czyli aldehydowa forma witaminy A – jest to forma pośrednia między retinolem a kwasem retinowym, działa efektywniej w niższych stężeniach niż retinol, potrzebuje tylko jednej konwersji do kwasu retinowego, dlatego też często bywa mniej drażniąca. To co ją wyróżnia to to, że posiada właściwości antybakteryjne – jest to najlepsza forma kosmetyczna w pielęgnacji cery trądzikowej i tłustej.

Każda forma retinoidu, na drodze przemian biologicznych zachodzących w skórze, finalnie staje się kwasem retinowym (tretynoiną), która to dostępna jest tylko w postaci leku (nie ma na rynku kosmetyków z kwasem retinowym). Szlak przemiany wygląda następująco: retinol -> retinal -> kwas retinowy. Tak więc, czy wybierzemy kosmetyk z retinolem czy z retinalem, w skórze właściwej przemieni się on w kwas retinowy i w takiej formie będzie aktywnie działał na komórki skóry i ich receptory. Retinol, przez to że wymaga dwóch przemian do formy biologicznie najbardziej aktywnej, może wykazywać nieco bardziej drażniące działanie niż retinal, który wymaga tylko jednej konwersji.

Właściwości retinoidów w pielęgnacji skóry to przede wszystkim:

• Działanie przeciwstarzeniowe – retinoidy oddziaływują na receptory fibroblastów i na poziomie komórkowym i enzymatycznym są w stanie modułować metabolizm komórkowy, a tym samym wpływać na produkcję włókien kolagenowych i przebudowę skóry właściwej,
• Działanie przeciwtrądzikowe – retinoidy regulują proces złuszczania naskórka oraz ograniczają wydzielanie sebum, przez co oddziaływują bezpośrednio na dwie główne przyczyny trądziku – nadmierne wydzielanie sebum oraz wzmożone złuszczanie naskórka w obrębie jednostki włosowo-łojowej. Przeciwdziałają powstawaniu mikrozaskórników, które są prekursorową formą do powstanie krosty zapalnej.
• Działanie antyoksydacyjne – witamina A to silny antyoksydant, neutralizuje wolne rodniki które powstają jako skutek uboczny wielu procesów metabolicznych w skórze, ograniczają degradujące działanie promieniowania UV i stresu – głównych czynników o działaniu prooksydacyjnym,
• Wyrównanie struktury skóry – wynika to również z działanie przeciwtrądzikowego, retinoidy wygładzają skórę, zmniejszają liczbę zaskórników otwartych i zamkniętych, zwężają pory skóry, przez to skóra uzyskuje jednolitą, równą fakturę,
• Ograniczanie przebarwień , rozjaśnienie i ujednolicenie kolorytu skóry – retinoidy w istotny sposób rozjaśniają przebarwienia, wpływają na równomierne rozłożenie melaniny w skórze dzięki między innymi ich wpływie na przyspieszenie procesu wymiany naskórkowej,
• Poprawa owalu twarzy – dzieje się tak dzięki właściwościom stymulującym do produkcji włókien kolagenowych, a co za tym idzie, zagęszczenia i ujędrnienia skóry,
• Redukcja i spłycenie zmarszczek – wynika to z działania opisanego wyżej, czyli stymulacji produkcji włókien podporowych skóry – kolagenu i elastyny – oraz naprawy zdegradowanych włókien kolagenowych obecnych już w skórze

Kosmetyki z retinoidami należy wprowadzać ostrożnie, zaczynając od małych stężeń i mniejszej częstotliwości aplikacji, ponieważ są to substancje o dużym potencjalne drażniącym. Podczas stosowania retinoidów należy pamiętać o ścisłej ochronie przeciwsłonecznej oraz równoczesnej pielęgnacji nawilżającej i regenerującej która zadba o płaszczy hydrolipidowy skóry.