Borelioza czyli choroba z Lyme, przenoszona jest na ludzi przez twarde kleszcze rodzaju Ixodes. W zależności od rejonu u 4 do 60% kleszczy stwierdzono obecność bakterii Borrelia burgdorferi – wywołującą tę chorobę. Boreliozę nazywa się czasem chorobą z Lyme od miasta Old Lyme w Stanach Zjednoczonych. W latach 70-tych zanotowano tam serię przypadków młodzieńczego zapalenia stawów, które potem jak się okazało – spowodowane było infekcją Borelia burgdorferii.
Zakażenie przenosi się przez ślinę, podczas żerowania kleszcza. Od momentu gdy kleszcz wgryzie się w skórę , mija kilka godzin podczas których bakteria się uaktywnia. Przez ten czas teoretycznie nie można się zarazić. Jeśli więc usuniemy kleszcza, który ” na świeżo” wbił się w naszą skórę, zakażenie jest mało prawdopodobne.
Stadia kliniczne :
1. Wczesne zakażenie zlokalizowane
U większości zakażonych występują objawy grypopodobne, takie jak złe samopoczucie, gorączka, bóle stawów i mięśni, bóle głowy i uczucie zmęczenia, Bakterie mogą miesiącami przemieszczać się w skórze, co przejawia się rumieniem wędrującym ( erythema migrans), będący dość charakterystycznym objawem choroby. Rumień powstaje w miejscu ukąszenia. Rumień powiększa się obwodowo, jest jaśniejszy w części centralnej. Brzeg jest nieco spoisty, nieregularnie odgraniczony od otoczenia, Może utrzymywać się wiele miesięcy, Dodatkowym objawem mogącym świadczyć o zakażeniu są pseudochłoniak (borrelial lymphocytoma). Najczęstszą lokalizacją są płatki uszne, brodawki sutkowe, okolice genitalne.
2. Wczesne stadium rozsiane
Jeżeli zakażenie nie zostanie opanowane przez układ immunologiczny, dochodzi do uogólnienia się procesu zapalnego. Do typowych objawów ogólnych należą: gorączka, złe samopoczucie i bóle głowy. Pojawić mogą się objawy ze strony układu nerwowego w postaci zapalenia opon mózgowo -rdzeniowych, zapalenia korzonków nerwowych lub porażenie nerwów czaszkowych, dające objawy bólowe. Najczęsciej dotyczą one nerwu VII. Charakterystyczym objawem neuroboreliozy jest zespół Bannwarta – meningoradiculopolyneuritis. Skadają się na niego: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, porażenie nerwów czaszkowych i bolesny zespół wielokorzeniowy,
Do innych objawów zakażenia wczesnego rozsianego należy zapalenie tęczówki, naczyniówki lub siatkówki, zapalenie serca, zapalenia stawów.
Rumień wędrujący w stadium wczesnym rozsianym może przybrać postać mnogą ( erythema migrantia), pojawić też mogą się wykwity o charakterze pokrzywowym. Zmiany typy borrelial lymphocytoma mogą wystąpić także w postaci mnogiej .
3. Zakażenie późne
Pojawia się one zazwyczaj po latach trwania choroby, Często pojawia się zapalenie układu ruchu pod postacią zapalenia stawów. Charakterystyczne jest zajęcie jednostronne stawu kolanowego lub skokowego. Objawy ze strony układu nerwowego to neuropatia obwodowa, encefalopatia, zapalenia mózgu i rdzenie kręgowego. Obraz zakażenia późnego dopełniają objawy ogólne, takie jak zmęczenie i przewlekły zespół bólowy.
Borelioza w ciąży
Bakteria przenika łożysko i może być niebezpieczna dla płodu – zwiększa ryzyko obumarcia lub powstania wad wrodzonch. Konieczne jest natychmiastowe leczenie .
Borelioza – wykrywanie
Boreliozę wykrywa się przede wszystkim przy pomocy testów serologicznych, określających obecność swoistych przeciwciał w surowicy krwi.
Leczenie
Podstawą leczenia są antybiotyki. Należy działać szybko – 2xdz 100mg Doxycykliny przez 2 tygodnie.
Zapobieganie
Statystyczne ryzyko zachorowania po ugryzieniu przez kleszcza nie przekracza 5%. Nie ma szczepionki przeciw boreliozie. Środki chemiczne często okazują się nieskuteczne. Najlepszą profilaktyką okazuje się być solidne ubranie podczas przebywania w lesie.